97 Urodziny Stanis艂awa Szumielewicza ps. „Kryspin”

漏Fundacja KEDYW

Stanis艂aw Szumielewicz ps. „Kryspin”

ur. 19.04.1919 r. – zm. 18.05.1944 r.
呕o艂nierz rozwadowskiego Kedywu AK Obwodu „Niwa”

Urodzi艂 si臋 19 kwietnia 1919 roku w Muszynie, dzisiejszym wojew贸dztwie dolno艣l膮skim. Syn W艂adys艂awa i Marii z d. Motyka. Mia艂 dw贸ch braci Boles艂awa i Tadeusza oraz siostr臋 Ann臋. M艂odszy brat Tadeusza Szumielewicz ps. „Ted” by艂 specjalnym 艂膮cznikiem rozwadowskiego Kedywu. Wraz z rodzin膮 mieszkali w Toruniu, potem w Krakowie, a nast臋pnie zamieszkali w Stalowej Woli, gdzie ojciec za艂o偶y艂 sklep. W 1937 roku rozpocz膮艂 studia rolniczo-le艣ne na Uniwersytecie Pozna艅skim. Wybuch wojny uniemo偶liwi艂 mu dalsz膮 nauk臋. Podj膮艂 prac臋 w sklepie swego ojca, p贸藕niej w administracji stalowowolskiego osiedla. W obawie przed aresztowaniem porzuci艂 prac臋 i wyjecha艂 z miasta.

Konspiracja antyniemiecka

Zaanga偶owa艂 si臋 w walk臋 konspiracyjn膮 Armii Krajowej na terenie wojew贸dztwa kieleckiego. Po powrocie do Stalowej Woli i zosta艂 skierowany do聽rozwadowskiego聽Kedywu Obwodu „Niwa” (Nisko-Stalowa Wola) gdzie zosta艂 偶o艂nierzem dywersyjnym.

Walka w Kedywie

18 maja 1944 r. bra艂 udzia艂 w walce z Gestapo na tzw. „G贸rce” – kamienicy, w kt贸rej mie艣ci艂 si臋 lokal Kedywu聽Armii Krajowej.

W czasie odkrycia przez Gestapo lokalu rozwadowskiego Kedywu w tzw. „G贸rce”, znajdowa艂 si臋 wraz pi臋cioma 偶o艂nierzami na poddaszu w lokalu Kedywu. Podczas akcji zbieg艂 do sali kinowej znajduj膮cej si臋 w budynku i ukry艂 si臋 w z艂o偶onych tam koszach wiklinowych. Wykryty przez Niemc贸w zosta艂 raniony granatem, kt贸rego wrzuci艂 gestapowiec do sali kina. Na rozkaz Niemc贸w zosta艂 wyci膮gni臋ty przez 偶ydowskich zak艂adnik贸w oczekuj膮cych na poci膮g na pobliskiej stacji PKP. Do rannego „Kryspina” Gestapowcy zawo艂ali doktora Hieronima Krasonia i nakazali ratowa膰 „Kryspina” doktorowi, Niemcy mieli nadziej臋, 偶e wymusz膮 na nim zeznania, ju偶 w tym momencie zdawali sobie spraw臋 jakiego wielkiego odkrycia dokonali okrywaj膮c siedzib臋 AK, wi臋c mieli nadziej臋, 偶e wyci膮gn膮 z Szumielewicza jakie艣 nazwiska. Dr Kraso艅 zdawa艂 sobie spraw臋, 偶e pacjent nie mia艂 szans prze偶ycia. Po wojnie dr Kraso艅 wspomina艂 偶e pacjent by艂 w stanie agonalnym wi臋c da艂 jemu du偶a dawk臋 morfiny aby u艣mierzy膰 b贸l 艣miertelnych ran. Du偶a dawka morfiny uniemo偶liwi艂a mow臋 „Kryspinowi” wi臋c nie nadawa艂 si臋 do przes艂uchania i powoli traci艂 przytomno艣膰.

漏Fundacja KEDYW

Tymczasowa tablica zamontowa przez Fundacj臋 KEDYW upami臋tniaj膮ca miejsce konania Stanis艂awa Szumielewicza pod rozwadowskim Dworcem PKP naprzeciw „G贸rki”

Nie odzyskawszy ju偶 przytomno艣ci, Szumielewicza zapakowa艂o do samochodu Gestapo i odjechali w stron臋 dzisiejszego centrum Stalowej Woli. Prawdopodobnie zmar艂 w drodze do siedziby Gestapo w Stalowej Woli gdzie by艂y wi臋zienie i katowania akowc贸w. Podobno cia艂o jego zosta艂o zakopane na terenie dzisiejszego Parku Miejskiego, nigdy nie zosta艂 odnaleziony.

Stanis艂awSzumielewicz

W tle sziedziba Gestapo, zdj臋cie zrobione w rejonie gdzie mo偶e by膰 zakopane jego cia艂o. (fot. D. Garbacz)

Cze艣膰 Jego Pami臋ci!

 

MW – Fundacja KEDYW

bibliografia: Jerzy 艁y偶wa „Wierchami Karpat”, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”.